Anhedonia หรือภาวะสิ้นยินดี เป็นภาวะที่เราไม่สามารถรู้สึกถึงความสุขหรือความเพลิดเพลินในชีวิต ลองนึกภาพว่าเราเคยหัวเราะกับเพื่อน ๆ หรือทำกิจกรรมที่ชอบ แต่ตอนนี้กลับรู้สึกเฉยๆไม่ตื่นเต้น อาการเหล่านี้อาจเพิ่มระยะห่างความสัมพันธ์ของเรากับผู้อื่นและกิจกรรมที่เคยทำให้เรามีความสุข อีกทั้งยังสามารถเป็นอาการเริ่มต้นของหลายๆปัญหาทางสุขภาพจิต
แม้ว่าความสนใจของเราจะเปลี่ยนแปลงไปตามเวลา แต่อานีโดเนียกลับทำให้ความสุขในกิจกรรมที่เคยสนุกสนานหายไป
ประเภทของภาวะสิ้นยินดี
ภาวะสิ้นยินดีมี 2 รูปแบบหลัก ๆ คือ:
ภาวะสิ้นยินดีทางสังคม (Social anhedonia): คนกลุ่มนี้จะไม่รู้สึกอยากใช้เวลาร่วมกับครอบครัว คนใกล้ชิด เพื่อน คนรอบข้าง และผู้คนอื่น ๆ ในสังคม
ภาวะสิ้นยินดีทางกายภาพ (Physical anhedonia) : คนกลุ่มนี้จะมีความรู้สึกทางกายที่เปลี่ยนไป หากเป็นเรื่องเพศสัมพันธ์ ก็จะเหมือนหมดความรู้สึกจนคล้ายคนหมดสมรรถภาพทางเพศได้ นอกจากนี้ อาจจะไม่สนุกกับกิจกรรมที่เคยทำเหมือนก่อน อาหารที่เคยชอบก็ไม่ชื่นชอบอีกต่อไป ไม่รู้สึกสนุกสนานร่าเริงและมีแนวโน้มที่จะมีอารมณ์ทางลบมากขึ้นได้
สังเกตสัญญาณที่บ่งบอกถึงอาการ
สังเกตความรู้สึก: ถ้ากิจกรรมที่เคยทำให้เรามีความสุขกลับไม่สร้างความสุขอีกต่อไป ไม่ว่าจะเป็นการอ่านหนังสือ ฟังเพลง หรือกิจกรรมอื่น ๆ นี่อาจเป็นสัญญาณที่บ่งบอกถึงภาวะสิ้นยินดี
สังเกตความคิด: หากเรามีความคิดเชิงลบอยู่ตลอดเวลา หรือรู้สึกไม่อยากเชื่อมโยงกับผู้คน ความหม่นหมองในมุมมองต่อโลกก็อาจเป็นสัญญาณว่ากำลังประสบกับภาวะสิ้นยินดี
สังเกตร่างกาย: หากร่างกายรู้สึกอ่อนล้า เหนื่อยหน่าย ไม่มีแรง แม้จะพักผ่อนเต็มที่แล้ว นี่อาจเป็นอีกสัญญาณของภาวะนี้
ตัวอย่างอาการของภาวะสิ้นยินดี
ถ้าครั้งหนึ่งการทำอาหารเป็นเรื่องที่เราสนใจมากๆ และมีความสุขทุกครั้งที่ได้ทำ แต่ตอนนี้แทบไม่มีความกระตือรือร้นแม่แต่จะลุกขึ้นมาทำอาหาร
ความตื่นเต้นในการออกไปกับเพื่อน ๆ ค่อย ๆ จางหายไป
มีความรู้สึกห่างเหินทางอารมณ์จากคนรัก หรือแฟน และมีความสนใจทางเพศลดลง
กิจกรรมที่เคยทำให้คุณมีความสุข เช่น การไปชมคอนเสิร์ต ตอนนี้กลับรู้สึกไม่ค่อยสนุกและตื่นเต้น
ผลกระทบต่อชีวิตประจำวัน
มีความสนใจที่ลดลง: เลิกทำงานอดิเรกและกิจกรรมประจำวันที่ชอบ ซึ่งสามารถนำไปสู่การแยกตัวออกห่างจากผู้อื่นได้
เพิ่มความเครียดในความสัมพันธ์ : มีความรู้สึกที่น้อยลงจากการอยากอยู่คนเดียวสามารถเป็นอุปสรรคในการรักษาความสัมพันธ์
ปัญหาที่ทำงานและประสิทธิภาพ: ความกระตือรือร้นอาจลดลง ทำให้ประสิทธิภาพในการทำงานลดลง
ความเฉยเมยทางอารมณ์: คุณอาจรู้สึกไม่มีอารมณ์ ทำให้ยากที่จะมีส่วนร่วมในเหตุการณ์ต่าง ๆ
ผลกระทบต่อสุขภาพ: ภาวะสิ้นความสุขมักเชื่อมโยงกับภาวะซึมเศร้า ทำให้การดูแลตัวเองลดน้อยลง
ปัญหาการนอนหลับ: การนอนอาจถูกรบกวนจากการคิดแต่เรื่องลบๆ
ความเสี่ยงในการใช้สารเสพติด: บางคนอาจหันไปใช้วิธีที่ไม่ดีเพื่อจัดการกับความรู้สึกว่างเปล่า
การประสบกับภาวะสิ้นยินดีไม่ใช่ความล้มเหลวส่วนบุคคล แต่เป็นอาการที่มักต้องการการสนับสนุนจากผู้เชี่ยวชาญ หากคุณหรือคนที่คุณรู้จักกำลังเผชิญปัญหานี้ อย่าลังเลที่จะขอความช่วยเหลือ ดาวน์โหลดแอป Doctor Anywhere เพื่อนัดหมายปรึกษาผู้เชี่ยวชาญที่ได้รับการรับรองทุกที่ทุกเวลา เพราะสุขภาพจิตสำคัญไม่แพ้สุขภาพกาย การขอความช่วยเหลือเป็นก้าวที่กล้าหาญสู่การฟื้นคืนความสุขและความพึงพอใจในชีวิต 💙
Comments